პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი
რით გამოირჩევა პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი?
- #1 პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის კოშკები.
პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის ორი კოშკი (სამხრეთ და ჩრდიელოეთ კოშკები) 69 მეტრის (226 ფუტი) სიმაღლისაა და პარიზის ყველაზე მაღალი ნაგებობა იყო ეიფელის კოშკის დასრულებამდე 1889 წელს. კოშკებია, ტაძრის დასავლეთის ფასადს ამშვენებს. ამ კოშკის ფასადზე მუშაობა ჯერ კიდევ 1200 წელს დაიწყო. კოშკებს შორის პირველი, 40 წელში აშენდა და ეს იყო ჩრდილოეთის კოშკი. ხოლო სამხრეთ კოშკს დამატებით კიდევ 10 წელი დასჭირდა დასამთავრებლად. ტაძრის ჩრდილოეთის კოშკი უფრო მასიურია, ვიდრე სამხრეთის კოშკი, ამასთან ზარები XV საუკუნემდე მხოლოდ ჩრდილოეთ კოშკში ფუნქციონირებდა.
- #2 პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის ვიტრაჟები.
ნოტრ-დამის/პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის ვიტრაჟები, განსაკუთრებით სიმპატიას იწვევს ტურისტებშ. აღსანიშნავია, სამი ვარდის ფანჯარა, რომელიც ტაძრის ყველაზე ცნობილი მახასიათებელია. დასავლეთის ვარდის ფანჯარა, პორტალების თავზე, ნოტერ-დამის ვარდებიდან პირველი და ყველაზე პატარა იყო. ის დიამეტრით 9,6 მეტრია, და დამზადებულია დაახლოებით 1225 წელს, მინის ნაჭრები კი სქელი, წრიული ქვის ჩარჩოშია ჩასმული. თუმცა, არც ვინდოუსის გადაყენება ერთი ორიგინალური მინა არ არის ამ ფანჯარაში; იგი შეიქმნა მე-19 საუკუნეში.
ორი გადაფარებული სარკმელი უფრო დიდია და შეიცავს მინის უფრო მეტ წილს, ვიდრე ვარდი დასავლეთის ფასადზე, რადგან საყრდენების ახალმა სისტემამ კედლები უფრო თხელი და ძლიერი გახადა. ჩრდილოეთ ვარდი შეიქმნა დაახლოებით 1250 წელს, ხოლო სამხრეთი ვარდი დაახლოებით 1260 წელს. სამხრეთის ვარდი განსაკუთრებით აღსანიშნავია მისი ზომითა და მხატვრულობით. მისი დიამეტრი 12,9 მეტრია; მის გარშემო არსებული კლერი-ვოი სულ 19 მეტრია. იგი პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარს გადაეცა საფრანგეთის მეფე ლუი IX-ის მიერ, რომელიც ცნობილია როგორც წმინდა ლუი.
სამხრეთის ვარდს აქვს 94 მედალიონი, განლაგებული ოთხ წრეში, ასახავს სცენებს ქრისტეს ცხოვრებიდან და მათ, ვინც შეესწრო მის დროს დედამიწაზე. შიდა წრეს აქვს თორმეტი მედალიონი, რომლებიც თორმეტ მოციქულს ასახავს. შემდეგი ორი წრე ასახავს სახელგანთქმულ მოწამეებს და ქალწულებს. მეოთხე წრეზე ნაჩვენებია ოცი ანგელოზი, აგრეთვე პარიზისთვის მნიშვნელოვანი წმინდანები, განსაკუთრებით სენ-დენისი, დრაკონის მქონე მარგარეტ ღვთისმშობელი და წმიდა ევსტასი. მესამე და მეოთხე წრეებში ასევე აღწერილია ძველი აღთქმის სცენები. მესამე წრეს აქვს რამდენიმე მედალიონი მათეს ახალი აღთქმის სახარების სცენებით, რომლებიც თარიღდება XII საუკუნის ბოლო მეოთხედიდან. ეს არის ყველაზე ძველი მინა ფანჯარაში.
2019 წლის ხანძარის შედეგად პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის სამი დიდი შუასაუკუნეების ვარდების ფანჯარა არსებითად ხელუხლებელი დარჩა, მაგრამ გარკვეულად დაზიანდა კიდეც. კათედრალის რექტორმა აღნიშნა, რომ ერთი ვარდის ფანჯრის დემონტაჟი საჭიროა, რადგან ის რისკის ქვეშ იყო. სხვა დაზიანებული სარკმლების უმეტესობას ბევრად ნაკლები ისტორიული მნიშვნელობა ჰქონდა.
- #3 პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის ზარები.
პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარს სულ ათი ზარი აქვს. ტაძრის ყველაზე დიდი ზარი, რომელიც სამხრეთ კოშკზე 1685 წელს დაამონტაჟეს, 23 ტონას იწონის და ემანუელის სახელს ატარებს. ეს სახელი დაერქვა 1944 წელს, მაშინ, როდესაც სწორედ ემანუელის ზარმა ამცნო პარიზელებს ნაცისტებისგან გათავისუფლება. ამასთან, ტაძრის 850 წლისთავთან დაკავშირებით 2012 წელს, ახალი ზარები დაემატა ჩრდილოეთის კოშკზე. ეს უკვე უკვე არსებულის ასლები იყო ვინაიდან, ორიგინალები საფრანგეთის რევოლუციის დროს გადაადნეს. შემცვლელი ზარები კი სამხერთის კოშკის ემანუელეს ზართან სტილი არ ესადაგებოდა.
- #4 პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის გოთიკური დეტალები.
პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის ცნობილი გოთიკური შპილი თარიღდება XII საუკუნით. ტაძრის მრავალწლიანი გადაკეთებისა და მშენებლობის ისტორიაში გითიკურმა შპილმა არაერთი ცვლილება განიცადა. მაგალითად, ჯერ კიდევ საფრანგეთის რევოლუციის დროს განხორციელდა ტაძრის დემონტაჟი და 1860-იან წლებში აღდგინეს იგი. მოგვიანებით, 2019 წლის 15 აპრილის ხანძრის დროს კი პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის გოთიკური შპილები მთლიანად ჩამოიშალა. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ტაძრის ზედა ნაწილი ქიმერებითა და გარგოილებით არის მორთული. შუა საუკუნეებში ქიმერები ტაძარზე არ იყო და ის რესტავრატორმა ვიოლე-ლე-დიუკმა დადგა.
- #5 პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის რელიქვიები.
პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარში/ნოტრ-დამის ტაძარში არაერთი ქრისტიანული რელიქვია ინახება. მათ შორის, თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ ქრისტეს ეკლის გვირგვინი, ასევე ჯვრის ფრაგმენტი და ლურსმანი. რამდენადაც ცნობილია, ქრისტეს ეკლის გვირგვინი 2019 წელს პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარში გაჩენილ ხანძარს გადურჩა, ვინაიდან ეს რელიქვია სპეციალურ საცავში ინახებოდა. გარდა ამისა, აღსანიშნავია, რომ ოფიციალური პირები ირწმუნებიან, რომ ყველა ეს რელიქვია, რომელიც ტაძარში ინახებოდა, მისი რესტავრაციის დაწყების წინ გაიტანეს, რამაც ბუნებრივია გადაარჩინა რელიქვიები დაწვისგან.
